‘Natuurlijk Sterker’: geen oordeel over chemie, maar nadruk op gezonde teeltwijze

Kwekerij Vreugdenhil-Mooimakers is een kwekerij van 8 hectare met een tuincentrum en aanlegservice in Eldersloo. Vreugdenhil levert aan de complete markt, van consument tot exporteur en alles wat daartussenin zit. Sinds 2014 werkt de kwekerij zonder chemie en kunstmest. In 2018 ontstond het label Natuurlijk Sterker, door Vreugdenhil-Mooimakers opgericht samen met Decohof Kwekerij in Overgoor en Boomkwekerij H. Veldhuis in Dalfsen.

Werkwijze
Johan Vreugdenhil legt uit: ‘De natuurlijke kringlopen zijn leidend bij de teelt onder dit label. De planten die onder het Natuurlijk Sterker-label zijn gekweekt, komen uit een gezonde, ziektewerende bodem. Ze hebben een sterk en uitgebreid wortelgestel met bodemleven. Hierdoor slaan deze planten beter aan dan planten die niet op natuurlijke wijze zijn gekweekt. De bladeren zijn dikker, groener en steviger, wat weerstand biedt tegen ziekten en plagen en andere stress van buitenaf.’ Hij vervolgt: ‘De planten worden verder uit elkaar gezet, zodat de wind en kou er goed omheen kunnen komen. Daardoor maken de planten zichzelf op een natuurlijke manier sterk. Ook krijgen ze op de kwekerij gewoon te maken met ziekten en plagen, zodat ze op een natuurlijke manier afweer ontwikkelen.’

Er wordt bij Natuurlijk Sterker gebruikgemaakt van onderbegroeiing, zoals kruidachtige planten. Ook worden grondstoffen circulair gebruikt door de inzet van organische reststromen zoals bladeren, hout en maaisel. Verwerkte materialen worden ingezet als compost, mulch en meststoffen. Natuurlijk Sterker-gecertificeerde kwekers gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest en laten hun teelt eenmaal per jaar controleren door een onafhankelijk lab. Bedrijven die Skal-gecertificeerd zijn, voldoen ook aan de lidmaatschapseisen voor Natuurlijk Sterker.

Wij kweken biologisch, maar het heet niet zo omdat de teelt niet Skal-gecertificeerd is’

Biologisch, maar niet officieel
Vreugdenhil is zeer positief over het Skal-label en ook lovend over de doelstellingen van Skal. Toch wilden hij en de twee andere initiatiefnemers hun label net iets anders insteken. Het verschil tussen het biologische Skal-label en Natuurlijk Sterker-label is dat er voor het laatste label geen ontheffing wordt aangevraagd voor uitgangsmateriaal.

‘Soms ontkom je er als kweker niet aan om een stekje te kopen dat niet biologisch geteeld is, want biologisch uitgangsmateriaal voor sommige productgroepen is schaars. Dan hoef ik niet speciaal ontheffing voor die productgroep aan te vragen en kan ik gewoon aan het werk met dat uitgangsmateriaal. Onder het Skal-label mag dat ook, maar je moet daar eerst voor betalen.’
Vreugdenhil vat samen: ‘Natuurlijk Sterker wil geen kostenverhogend effect hebben. Als je kweekt onder het Natuurlijk Sterker-label, lever je niet in op de regels van Skal, maar je hoeft niet te betalen voor ontheffingen. Wij kweken dus biologisch, maar mogen het niet zo noemen omdat de teelt niet Skal-gecertificeerd is.’

Een ander verschil met Skal is dat het Natuurlijk Sterker-label alleen geldt als het hele bedrijf op de vereiste manier kweekt. Wanneer enkele productgroepen niet op natuurlijke wijze worden gekweekt, vervalt de certificering. ‘Natuurlijk Sterker is een bedrijfsvisie. Anders werkt het niet. Dat is een tweede bewijs dat de motivatie voor natuurlijke kweek vanuit onszelf komt, niet vanuit de markt.’

Mix van organische meststoffen en schimmels
Johan Vreugdenhil kweekt in de volle grond en kweekt daarnaast af in de pot. ‘Dan heb je iets meer bemesting nodig dan alleen organische mest. We doen niet aan kunstmest, wel aan bodemverbeteraars en organische meststoffen. Aanvankelijk pasten we alleen dierlijke organische mest toe, maar in het voorjaar duurde het te lang voordat deze op gang kwam. Nu werken we met de plantaardige meststof OPF-granulaat van Plant Health Cure, die al bij lage temperaturen vrijkomt. We zoeken nu een combinatie van dierlijke en plantaardige meststoffen, want dierlijke meststoffen stimuleren toch ook weer een deel van de groeiketen. Ze vullen elkaar aan. Ook passen we in de potgrond, die we zelf samenstellen en mengen, verschillende bodemverbeteraars, rhizosfeerproducten en mycorrhiza’s van deze leverancier toe. Die sluiten aan bij de natuurlijke omgeving van de plant, om het bodemleven weer op te bouwen op plekken waar dat ooit was afgebroken. Daarnaast werken we met producten van EcoStyle.’

‘Natuurlijk Sterker is een bedrijfsvisie.’

Volgens Even leidt de beperkte opnamecapaciteit van de (verplante) plant in combinatie met een slechte doorwortelbaarheid en een gebrek aan bodembiologie vaak tot problemen met de aanslag en weggroei: ‘Een juiste plantvoorbereiding, waarbij de juiste biologie in het wortelmilieu wordt aangebracht, is van cruciaal belang voor een goede weggroei. Door mycorrhiza-producten toe te voegen bij aanplant, wordt de aanslag van de plant sterk bevorderd en uitval gereduceerd.’ Zo wordt de plant natuurlijk sterker.

Afzet
Alhoewel de Natuurlijk Sterker-kwekers volgens Vreugdenhil vooral innerlijk gemotiveerd zijn en niet door de markt, kan Vreugdenhil prima meekomen in de handel. ‘Er zijn allicht voldoende kwekers met een lagere kostprijs, maar misschien zitten die net op een andere markt. Dat maakt ook verschil. Uiteindelijk leveren wij gewoon een deel aan de reguliere markt.’

Investering in de toekomst
De kweker is al met al meer begaan met zijn werkwijze dan met de pecunia. ‘Achteraf realiseer je je misschien dat je op een andere manier meer had kunnen verdienen. Maar ik heb op deze werkwijze ingezet en had het niet anders gewild dan zo. Buiten dat, was het een langetermijninvestering. Ik verwacht dat Natuurlijk Sterker in de toekomst meer zal opleveren en dat we met dit label het verschil gaat maken.’

Dit artikel is op vrijdag 20 november 2020 gepubliceerd in Boom in Business. Bekijk hier het volledige artikel.